Buku ini mengulas seluk-beluk tasawuf secara jernih dan runut: asal mula istilah tasawuf dan ragam nama lain tasawuf; substansi, objek, dan sumber kajian tasawuf; metodologi dan kedudukan tasawuf dalam ilmu-ilmu keislaman, prinsip utama tasawuf dan struktur tasawuf (tasawuf amali-praktis [ubudi dan akhlaqi] serta tasawuf falsafi-teoretis [tawhîd, ittihâd,hulûl, hikmah al-isyrâq, wahdat al-syuhûd, wahdat al-wujûd, wahdat al-muthlaqah, hikmah muta‘âliyah]), jenjang-jenjang dalam tasawuf-amali-ubudi (syariat, tarekat, hakikat, dan makrifat). Ditelaah pula tantangan tasawuf dan jawabannya: dari sufisme-individual ke humanisme-sufistik serta neo-sufisme dan problema masyarakat modern. Tak kalah memikat, Prof. Ali membantu kita mengurai konsep tasawuf falsafi yang pelik dan kontroversial, antara lain al-Insân al-Kâmil karya al-Jîlî, al-Wahdat al-Muthlaqah karya Ibn Sab’in, kesetaraan gender menurut Ibn ‘Arabi. Lalu, beliau mengulik dualisme pemikiran sufistik Ibn Taymiyyah dan kewalian dalam Tasawuf Nusantara.